Płk. prof. zw. dr hab. inż. Michał HEBDA Płk. prof. zw. dr hab. inż. Michał HEBDA Wojskowa Akademia Techniczna … … Polskie Towarzystwo Tribologiczne   Płk. prof. zw. dr hab. inż. Michał HEBDA Płk. prof. zw dr hab. inż. Michał Hebda urodzony 22 września 1929 roku we wsi Doły pow. Brzesko woj. Małopolskie Szkołę średnią ukończyłem w Gliwicach w 1949 roku i rozpocząłem studia w Politechnice Gdańskiej. Po dwóch latach zostałem przeniesiony do Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie na trzeci rok studiów w Fakultecie Wojski Pancernych. Studia inżynierskie ukończyłem w 1953 roku i rozpocząłem pracę w 72 a później jako zastępca dowódcy 73 pułku zmechanizowanego w Gubinie. W 1956 roku zostałem przeniesiony do WAT, na stanowisko kierownika laboratorium czołgów w Katedrze Eksploatacji Czołgów .W WAT pracowałem kolejno na stanowiskach: Kierownik Laboratorium, Wykładowca, Starszy wykładowca, Kierownik Zakładu, Szef Katedry, Dyrektor Instytutu. Otrzymywałem kolejne stopnie wojskowe w latach 1957 do 1968 kapitana, majora, podpułkownika i pułkownika oraz stopnie naukowe mgr, dr nauk technicznych 1963 r. w WAT i doktora habilitowanego nauk techn. w AGH oraz prof. nadzwyczajnego w roku 1973, w WAT. Następnie w latach 1975 do 1978 pracowałem na stanowisku Rektora Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach. W latach 1978 do 1982 na stanowisku Rektora Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Radomiu .W latach 1982 do 1983 pracowałem w Uniwersytecie Technicznym w Magdeburgu. Wydoktoryzowalem 37 pracowników w WAT, Politechnice Świętokrzyskiej i WSI Radom. Wielu z nich jest profesorami i znanymi naukowcami również poza granicami kraju.Byłem kierownikiem ponad 200 prac magisterskich w WAT, Pol Św. i WSI Radom oraz w PWSOŚ Radom. Opublikowałem ponad 20 książek w tym kilka z moimi uczniami, wydanych przez WNT, WKiŁ oraz Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu. Wielkim osiągnięciem było opublikowanie trzytomowego dzieła „Poradnik Trybologii” pod moją redakcji i Aftandiła Cziczinadze członka AN, ZSRR, opracowanego przez nas i kilkunastu profesorów Polskich i Radzieckich w wydawnictwie Maszinostrojenije w Moskwie. Ponadto opublikowałem ponad 200 prac naukowych w periodykach krajowych i zagranicznych. Szczegółowy wykaz mojego dorobku publikacyjnego oraz wykaz moich doktorów i charakterystyką ich rozpraw podałem w książce „Profesor Hebda i Jego Doktorzy” wydaną przez ITE Radom w 1999 roku. Dużym moim sukcesem naukowym organizacyjnym i wydawniczym była organizacja w Polsce Kongresu Trybologicznego „3-rd International Tribology Congress Eurotrib 81”, którego byłem organizatorem i przewodniczącym „Międzynarodowego Komitetu Organizacyjnego”. Znaczącą pomoc w organizacji Kongresu a szczególnie przy redagowaniu i przygotowaniu do druku w 4 tomach w j. angielskim materiałów kongresu otrzymałem ze strony kolegów prof. dr. hab. inż.Czesława Kajdasa oraz płk. prof. dr. inż. Andrzeja Wachala. Materiały Kongresu wydała moja Uczelnia WSI Radom. 0pracowałem wraz moimi kolegami w WAT „Rządowy Raport o stanie Eksploatacji Pojazdów i Maszyn w Gospodarce Narodowej”, który stał się fundamentem dla Rządu analizy polityki gospodarczej Państwa, a nam otworzył szeroko wrota dla rozwoju naukowego i dydaktycznego „Eksploatacji”: w tym finansowanie centralne badań naukowych (Problem węzłowy, Centralny Program Naukowo Badawczy Eksploatacja Majątku Trwałego). Ten raport ułatwił mi powołanie przy Prezydium PAN i Prezydium NOT Komitetów Eksploatacji Majątku Trwałego, których byłem Przewodniczącym lub vice Przewodniczącym. Byłem Kierownikiem Problemu Węzłowego 05-14 „Optymalizacja eksploatacji pojazdów i maszyn w gospodarce narodowej” w latach 1976-83 oraz centralnego programu naukowo-badawczego „Doskonalenie eksploatacji środków trwałych” w latach 1985-89. Zebrany materiał naukowy potwierdził błędną politykę inwestycyjną w Polsce. Nabudowano budynków i budowli 73% wartości majątku narodowego a wartość uzbrojenia technologicznego fabryk wynosiła 16%, dokładnie odwrotnie niż w krajach o wysokim poziomie rozwoju technologicznego. Raport był oceniany przez Radę Ministrów oraz Biuro Polityczne PZPR. Wydano Postanowienie Prezydium Rządu 7/87 o konieczności zmian w całym systemie projektowania, wytwarzania i eksploatacji środków trwałych. Akceptowały ten kierunek zamian w polityce gospodarczej Państwa uchwały X Zjazdu PZPR. Jednocześnie opracowana Ustawa, po konsultacjach i opiniach resortów, dotycząca systemu eksploatacji środków trwałych w gospodarce narodowej trafiła do Sejmu. W roku 1989 reforma administracji Rządowej i sprawa „Ustawy” usnęła. Jednak rozwój naukowy i dydaktyczny „Eksploatacji” nie osłabł. Teoria i badania eksperymentalne systemów eksploatacji, diagnostyka, tribologia, filtracja płynów eksploatacyjnych, niezawodność pojazdów i maszyn, korozja, użytkowanie środków trwałych i ich obsługiwanie, w tym recykling stały się dyscyplinami akademickimi, o których poprzednio nikt nie wspominał. W Centralnej Komisji Kadr Naukowych wprowadzono w nomenklaturę „profesor budowy i eksploatacji maszyn” „dr inż.”. i „dr hab. inż.” budowy i eksploatacji maszyn. Oprócz Instytutu Eksploatacji Pojazdów Mechanicznych w WAT zbudowaliśmy programy naukowe i dydaktyczne ,w tym „Eksploatacji” w Politechnice Świętokrzyskiej, w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu oraz programy rozwoju naukowego kadry i bazę dydaktyczno naukową, funkcjonujące do dnia dzisiejszego. Pracowałem w WAT, Politechnice Świętokrzyskiej, Wyższej Szkole Inżynierskiej, w Uniwersytecie Technicznym w Magdeburgu, w Ministerstwie Gospodarki Materiałowej i Paliwowej jako vice Minister. Byłem Kierownikiem Problemu Węzłowego 05-14 n.t. „0ptymalizacja eksploatacji pojazdów i maszyn w gospodarce narodowej”, oraz Kierownikiem Centralnego programu Naukowo-Badawczego 13.2. „Doskonalenie eksploatacji środków trwałych w gospodarce narodowej”, Członkiem Komitetu Nagród Państwowych, Członkiem Komitetu Nauki i Postępu Technicznego Rady Ministrów, Przewodniczącym Komitetu d.s. Eksploatacji Pojazdów i Maszyn, vice Przewodniczącym Komitetu d.s. Eksploatacji Majątku Trwałego przy Prezydium PAN., Sekretarzem naukowym Sekcji Podstaw Eksploatacji Maszyn KBM PAN, Wiceprezydentem Europejskiej Rady Trybologii, Wiceprezydentem Europejskiej Federacji Narodowych Stowarzyszeń Eksploatacji (EFNMS). Byłem członkiem założycielem obu tych europejskich organizacji naukowych. Od 1999 roku pracowałem przez 12 lat w prywatnych firmach produkcyjno handlowych na ogół jako Prezes Zarządu, w tym w latach 1994-98 jako vice Prezes Przedsiębiorstwa Wyrobów Spirytusowych w Chao-Jang w Chinach oraz w latach 1997-99 jako wiceprezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej „Centrum” w Warszawie. Byłem członkiem wielu Rad Naukowych w różnych Instytutach oraz Przewodniczącym wielu Rad Nadzorczych w firmach prywatnych. Za moją pracę byłem nagradzany przez: Komendanta WAT - 3 nagrody, Ministra Obrony Narodowej - l nagroda, Wojewodę kieleckiego -1 nagroda l-go stopnia, Wojewodę radomskiego -2 nagrody l-go stopnia, Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki - 8 nagród l-go stopnia, Rektora WSI Radom l nagroda l-go stopnia, Prezesa Rady Ministrów Piotra Jaroszewicza-l nagroda. Za moją pracę byłem odznaczany krzyżami zasługi i medalami: Medale „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny - brązowy, srebrny, złoty, „Za zasługi dla obronności kraju” - brązowy, srebrny. Medale 30-to i 40-to lecia PRL. Zasłużony Nauczyciel PRL i Medal Komisji Edukacji Narodowej, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Sztandar Pracy II klasy, Medale za zasługi dla Finansów PRL, za zasługi dla Kielecczyzny, za zasługi dla Województwa Radomskiego, za zasługi dla rozwoju Województwa Poznańskiego, za zasługi w obronie porządku publicznego. Medal Pamiątkowy WSI Opole, Medal im Kazimierza Pułaskiego WSI Radom. Medal Pamiątkowy Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, Medal Akademii Spraw Wewnętrznych, Medal XII Kongresu SD, Medal Rosyjskiego Uniwersytetu Przyjaźni Narodów, Medal Uniwersytetu Jiaotang Chiny, Odznaka honorowa Politechniki Krakowskiej, odznaka XX lecia „Centrum przygotowań kosmonautów im. Gagarina w Moskwie, Złota Odznaka Honorowa NOT, Honorowa Odznaka CPN, Złota Odznaka WKiŁ. Spośród opublikowanych ponad 20-tu książek przywołam tu najbardziej charakterystyczne dla mojej działalności naukowej: Michał Hebda, Józef Konieczny, Eugeniusz Olearczuk: Koncepcja nauki o eksploatacji urządzen,Wyd, WAT 1971 r. Michał Hebda, Janusz Janecki: Tarcie smarowanie i zużycie maszyn.WNT 1972 Michał Hebda, Dyonizy Janicki: Trwałość i niezawodność samochodów w eksploatacji WKiŁ 1976 Michał Hebda, Kazimierz Baczewski,Tadeusz Jaroszczyk: Filtracja oleju paliwa i powietrza w tłokowych silnikach spalinowych WKiŁ 1977 Michał Hebda, Tadeusz Mazur, Henryk Pelc: Teoria eksploatacji pojazdów WKiŁ 1978 Michał Hebda, Andrzej Wachal: Trybologia WNT 1980 Michał Hebda, Tadeusz Mazur: Podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych WKiŁ 1980 Michał Hebda, Stanisław Niziński, Henryk Pelc: Podstawy diagnostyki pojazdów mechanicznych .WKiŁ 1980 Michał Hebda, Stanisław Niziński Henryk Pelc: Podstawy diagnostyki pojazdów mechanicznych WKiŁ wydanie drugie zmienione 1984 Michał Hebda: Elementy teorii eksploatacji systemów technicznych MCNEMT Radom 1990 Kazimierz Baczewski, Michał Hebda: Filtracja płynów eksploatacyjnych WKiŁ oraz MCNEMT 1991/1992 (tom 1-szy i 2-gi) Michał Hebda, Awtandił Cziczinadze (redaktorzy całego opracowania, współautorzy) 3-tomowej monografii „Poradnik trybologii” Maszinostrojenie, Moskwa (w j.rosyjskim) 1986r Michał Hebda: Profesor Michał Hebda i Jego Doktorzy ITE Radom 1999 Michał Hebda (praca zbiorowa pod red. M. Hebdy) Wojskowe Akademie w Polsce ITE Radom 2003 Michał Hebda: Pasja Tworzenia ITE Radom 2004 W przedłożonym opracowaniu podano fragmenty najistotniejsze w moim życiu zawodowym. Jestem jednym z głównych twórców nauki Trybologii w Polsce i współzałozycielem International Tribology Council w Londynie.Tytuł profesora zwyczajnego otrzymałem dopiero w roku 1987 dzięki uprzejmości „bezpartyjnych komunistów” na służbie Wydziału Nauki KC.

Prof. zw. dr inż. Andrzej Wachal Prof. zw. dr inż. Andrzej Wachal Wojskowa Akademia Techniczna Centralne Laboratorium Naftowe, Warszawa Politechnika Warszawska, Instytut Chemii Polskie Towarzystwo Tribologiczne   Profesor Andrzej Wachal 1927 ÷ 2000 Płk. prof. dr inż Andrzej Władysław Wachal urodził się 9 września 1927 roku w Drohobyczu w rodzinie inteligenckiej W 1946 roku po maturze rozpoczął studia w Politechnice Śląskiej na Wydziale Chemii. W roku 1951 uzyskał dyplom magistra inżyniera w specjalności technologia nafty. Jako student w czasie praktyki przemysłowej opracował metodę otrzymywania benzyn niskoaromatowych oraz metodę wykorzystania rafinowanych odpadów naftowych do produkcji substancji powierzchniowo czynnych. W 1951 roku rozpoczął pracę w Katedrze Silników Lotniczych WAT na stanowisku starszego laboranta, a następnie starszego inżyniera, kierownika laboratorium - wykładowcy i kierownika Zakładu Materiałów Pędnych i Smarów w Katedrze Materiałów Wybuchowych i Paliw. Po obronie rozprawy doktorskiej w 1967 roku na temat „Podstawy frakcjonowania związków asfaltowo-żywicznych „został w 1968 roku przeniesiony wraz z Jego Zakładem do Instytutu Eksploatacji Pojazdów Mechanicznych Wydziału Mechanicznego WAT. W 1973 roku został mianowany docentem w tym Instytucie. Tytuł profesora otrzymał w 1990 roku. Oprócz WAT pracował w latach 1991-2000 w Centralnym Laboratorium Naftowym w Warszawie i w Politechnice Warszawskiej. Odszedł od nas na zawsze w maju 2000 roku. Profesor Wachal był człowiekiem nad wyraz prawym bardzo solidnym i nadzwyczaj pracowitym. Posiadał ogromny zasób wiedzy z zakresu ropy naftowej, technologii jej przetwórstwa, technologii produkcji olejów, benzyn a szczególnie asfaltów. Posiadał wiedzę bardzo gruntowną z podstaw funkcji substancji smarujących trące powierzchnie metalowe. Był bardzo dobrym nauczycielem akademickim i wychowawcą kadr naukowych. Wspólnie stworzyliśmy unikalną specjalność naukowo-dydaktyczną „Zastosowanie produktów naftowych w eksploatacji pojazdów i maszyn” oraz rozwinęliśmy trybologię o zjawiska tarcia w obszarach smarowanych. Badał skłonności olejów lotniczych do pienienia w silnikach odrzutowych. Opracował własną metodę badań pienienia olejów oraz chemiczne substancje jako inhibitory pienienia. Od 1961 roku prowadził intensywne badania związków asfaltowo-żywicznych jako frakcji ropy naftowej. Stworzył podstawy analizy tych związków oraz metody ich frakcjonowania. Profil naukowy IEPM ukierunkował prace naukowe A. Wachala na zagadnienia teoretyczno poznawcze starzenia oleju, głównie w tłokowych silnikach spalinowych, a szczególnie metod oceny stanów granicznych starzenia. Opracował uogólniony model matematyczny starzenia, zweryfikowany eksperymentalnie w statystycznych badaniach eksploatacyjnych. Duży zasób wiedzy teoretycznej i praktycznej zdobył IEPM dzięki pracom prof. A. Wachala na temat jakości krajowych i zagranicznych olejów do silników dwusuwowych. Od 1968 roku A. Wachal pracował w obszarze nauki obejmującym zasady doboru olejów smarowych do pojazdów i maszyn. Stworzył teoretyczne podstawy klaasyfikacji trybologicznej olejów smarowych. Prace A. Wachala z trybologii dotyczyły głównie zagadnień tarcia granicznego, tworzenia warstw granicznych oleju na powierzchniach metali i ich wpływu na opory tarcia oraz zużywania. Istotnym osiągnięciem naukowym i praktycznym są receptury nowych olejów przekładniowych z dodatkiem polimerów niskotarciowych oraz grafitu. Prace prof. A. Wachala z tego zakresu są oryginalne o walorach poznawczych i utylitarnych. Udokumentowanie Jego prac naukowych znajduje się w 250 publikacjach krajowych i zagranicznych, a wartość praktyczną opracowań oryginalnych ujął w 5 patentach. Jego opracowania książkowe mają dużą wartość dydaktyczną, wyczerpująco i bardzo szczegółowo, a jednocześnie przystępnie dla każdego pracownika nauki, są w nich wyłożone kwestie fundamentalne np., dotyczące paliw i olejów silnikowych do współczesnych silników tłokowych, odrzutowych przelotowych i rakietowych, środków napędowych rakiet, obszerne opracowanie zagadnień naukowych trybologii i inne. Profesor Andrzej Wachal jako nauczyciel akademicki wykształcił i wychował kilkudziesięciu magistrów inżynierów w WAT.W Instytucie Eksploatacji Pojazdów Mechanicznych WAT w powołanej tam specjalności „Materiały Pędne i Smary” wykładał: chemię i technologię ropy naftowej, paliwa rakietowe, tribologię, dobór i zastosowanie produktów naftowych do pojazdów i maszyn. Był bardzo wymagającym i sprawiedliwym nauczycielem. Lubianym przez studentów i współpracowników Kierownikiem Zakładu .Opracował 10 podręczników i skryptów akademickich na ogół wydanych w WAT. Wydane opracowania jako pomoce dydaktyczne mają znacznie szerszy zasięg niż wewnątrz uczelniany, opracowane metodycznie wyjątkowo dobrze. Był kierownikiem 77 prac dyplomowych magisterskich i inżynierskich, oraz promotorem 9 rozpraw doktorskich. Wielu z Jego doktorów są znanymi pracownikami nauki, także poza granicami kraju, prowadząc samodzielnie duże zakłady naukowe i są aktywnymi twórcami nauki: prof. Andrzej Kulczycki, prof. Tadeusz Kałdoński, dr Wiesław Górski, dr Jerzy Korycki -sekretarz naukowy PTT. W uznaniu dużej wiedzy i autorytetu naukowego był proszony przez Rady Wydziałów WAT, AGH , Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, o opinie rozpraw doktorskich i recenzowanie ponad 300 rozpraw naukowych i książek wydanych przez Uczelnie i WNTiŁ, oraz inne wydawnictwa ogólnokrajowe. Uczestniczył także w pracach wielu Rad Naukowych Instytutów Branżowych i Wydziałów Uczelni. Był W-ce Przewodniczącym Komitetu d.s. Eksploatacji Majątku Trwałego przy Prezydium PAN oraz członkiem Sekcji Eksploatacji Maszyn KBM, PAN, członkiem Prezydium Międzyresortowej Komisji ds. Oceny Gospodarowania Płynami Eksploatacyjnymi oraz Przewodniczącym Rady Programowej czasopisma „Trybologia”. Był aktywnym uczestnikiem „Szkół Trybologicznych” organizowanych przez Zespoły Naukowe KBM PAN oraz PTT. którego był przewodniczącym. Koordynował prace naukowe w kraju w ramach CPBR 13.2 w zakresie gospodarki paliwowo-smarowniczej. W uznaniu Jego osiągnięć naukowych i dydaktyczno-wychowawczych był odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi oraz wieloma odznaczeniami resortowymi, a także wieloma nagrodami m.in. Rektora WAT. „Trybologia”, nasza książka zapisana dzięki uprzejmości Sekretarza Naukowego PTT Pana dr Jerzego Koryckiego w internecie wiele walorów naukowych i dydaktycznych zawdzięcza Panu Płk. prof. dr. inż. Andrzejowi WACHALOWI.